Trong kinh doanh, doanh nghiệp nào cũng muốn đạt kết quả, lợi nhuận cao nhất. Ðiều đó phụ thuộc rất nhiều ở tài ngoại giao, đàm phán, thương thảo hợp đồng của nhà kinh doanh trên thương trường. 

1. Khái niệm đàm phán

Đàm phán là phương tiện cơ bản để đạt được cái mà ta mong muốn từ người khác. Đó là quá trình giao tiếp có đi có lại được thiết kế nhằm thỏa thuận trong khi giữa ta và bên kia có những quyền lợi có thể chia sẻ và có những quyền lợi đối kháng.

Francois de Callieres, một nhà đàm phán, thương thuyết nổi tiếng của Pháp từ thế kỷ 19 đã khẳng định: "Một nhà đàm phán kinh doanh giỏi phải là người mềm dẻo như ngọn cỏ và cũng phải cứng rắn như một khối đá. Người đó phải có phản xạ ứng xử nhanh nhậy và phải là người biết lắng nghe, lịch sự và có thể đem lại cảm giác dễ chịu cho đối tác. Song đồng thời cũng phải biết tranh luận, thuyết phục bằng cách biết hé lộ, đưa ra những thông tin có vẻ là bí mật đối với người khác.

Nhà đàm phán giỏi còn phải biết tự chế ngự mình để thông tin có vẻ là bí mật đối với người khác để tránh bị mắc vào chủ định, thậm chí bẫy của đối tác, tránh buột miệng nói những lời chưa kịp nghĩ và không bị chi phối bởi định kiến chủ quan.

2. Những nguyên tắc cơ bản

• Đàm phán là một hoạt động tự nguyện.
• Một bên muốn thay đổi tình hình hiện tại và tin rằng có thể đạt được.
• Mục đích của đàm phán là thỏa thuận.
• Không phải mọi cuộc đàm phán đều kết thúc bằng thỏa thuận.
• Không đạt được thỏa thuận có khi là kết quả tốt.
• Thời gian là một yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến tiến trình và kết quả đàm phán.
• Không để cuộc đàm phán bị phá vỡ hoàn tòan.
• Kết quả mỹ mãn là cải thiện được tình hình hiện tại của cả 2 bên.
• Tiến trình bị ảnh hưởng bởi những người đàm phán của các bên. 

3. Các phương pháp đàm phán

Đàm phán có thể chia ra làm 3 phương pháp cơ bản:

Đàm phán mềm

• Mục tiêu: Đạt được thỏa thuận, có thể nhượng bộ để tăng tiến quan hệ
• Thái độ : Mềm mỏng, Tín nhiệm đối tác, Dễ thay đổi lập trường
• Cách làm : Đề xuất kiến nghị
• Điều kiện để thỏa thuận: Nhượng bộ để đạt được thỏa thuận
• Phương án: Tìm ra phương án đối tác có thể chấp thuận, Kiên trì muốn đạt được thỏa thuận
• Biểu hiện: Hết sức tránh tính nóng nảy
• Kết quả: Khuất phục trước sức ép của đối tác

Đàm phán cứng

• Mục tiêu : Giành được thắng lợi, yêu cầu bên kia nhượng bộ
• Thái độ : Cứng rắn, kiên trì giữ vững lập trường
• Cách làm : Uy hiếp bên kia, thể hiện sức mạnh
• Điều kiện để thỏa thuận : Để đạt được cái muốn có mới chịu thỏa thuận. Hoặc tìm ra phương án mà mình chấp thuận
• Biểu hiện : Thi đua sức mạnh ý chí giữa đôi bên
  
• Kết quả : Tăng sức ép khiến bên kia khuất phục hoặc đổ vỡ. 

Đàm phán nguyên tắc

• Mục tiêu : Giải quyết công việc hiệu quả
• • Phân tích công việc và quan hệ để trao đổi nhượng bộ
• Thái độ : Mềm dẻo với người, cứng rắn với công việc
• • Sự tín nhiệm không liên quan đến đàm phán
  • Trọng điểm đặt ở lợi ích chứ không ở lập trường
• Cách làm : Cùng tìm kiếm lợi ích chung
• • Điều kiện để thỏa thuận : Cả 2 bên cùng có lợi
  • Vạch ra nhiều phương án cho 2 bên lựa chọn
  • Kiên trì tiêu chuẩn khách quan
• Biểu hiện: Căn cứ vào tiêu chuẩn khách quan để đạt được thỏa thuận
• Kết quả: Khuất phục nguyên tắc chứ không khuất phục sức ép.